بسم الله الرحمن الرحیم
-1عدم استفاده
از یک قرآن مناسب؛ قرآن های پانزده خطی برای داشتن تصویر و الگوریتم محلی صفحه،
قرآن های مناسبی هستند.
-2تعجیل در کار
حفظ قرآن؛ قرآن آموزان در فرآیند حفظ معمولاً برای سریع پیش بردن کار، غافل از
مسئله اطمینان نسبت به یادگیری آیات هستند.نباید زمانی
که توانستیم برای اولین بار آیه ای را از حفظ بخوانیم سریع سراغ آیه بعد برویم. می
بایست چندین بار آیه را تکرار کنیم تا کلمات در ذهن جای مناسب ومتقن خود را پیدا
کنند، سپس اتصال آیه را با آیه بعد برقرار کنیم.پس از
اطمینان از حفظ هر دو آیه می توانیم سراغ آیه بعد رویم.
*شروع کار حفظ
با حجم زیاد؛ حفظ کردن سه خط از قرآن، آن هم در یک زمان، حتی برای نابغه ها هم دور
از دسترس است. در فرآیند حفظ می طلبد ما از ابزارها و روش هایی برای ارتقاء کیفیت
کار حفظ استفاده کنیم، تقطیع خوانی برای حل این امر از اهمیت و جایگاه ویژه ای
برخوردار است.
*کم نگاه کردن
به قرآن؛ عدم توجه و دقت کافی روی کلمات از مشکلات شایع بین قرآن آموزان به شمار
می رود که "خوب ندیدن کلمات" به این مسأله دامن می زند و موجب می شود
تصویر ذهنی کلمات را نداشته باشند و نتوانند این اطلاعات را خوب به خاطر بیاورند و
یا این که مدام مشکل اعراب داشته باشند.بنابراین می
طلبد تا ما زمان کافی برای "دیدن کلمات" را در نظر بگیریم.
*عدم استفاده
از نوار ترتیل و یا کم گوش کردن؛ در حین گوش کردن نوار ترتیل می توان سه قوه
دیداری، شنیداری و گفتاری را با هم درگیر کرد. خوب شنیدن و خوب خواندن به ما کمک
می کند تا خوب کلمات را به خاطر بسپاریم و با خوب تکرار کردن می توانیم از اتقان
محفوظات جدید اطمینان حاصل کنیم. ضمن این که خوب کار کردن و خوب جواب دادن حس خوبی
به قرآن آموز القاء می کند.همین امر سبب کاهش استرس و نگرانی اوست.
اما در این بین تنها نگرانی برخی از قرآن آموزان
این است که فکر می کنند گوش دادن نوار ترتیل زمان زیادی را از آن ها می گیرد و این
نگرانی از اتمام زمان و نداشتن فرصت کافی، برای پرداختن به دوره محفوظات، نگرانی و
استرس کاری آن ها را بیشتر می کند.
با بررسی هر دو حالت یعنی استفاده و عدم استفاده
از نوار ترتیل متوجه شدند، زمانی که از نوار ترتیل استفاده نمی کنند مشکلات تلاوتی
دارند و می بایست مدام آیه را تکرار کنند تا بتوانند آیه را صحیح و روان از حفظ
تلاوت کنند، این مستلزم آن است که زمان بیشتری را صرف کنند تا مشکلات اعرابی خود
را برطرف سازند.
*استفاده از
نوار سه بار تکرار برای حفظ.
3-کد گذاری
نکردن اطلاعات و نداشتن رمز عبور؛ قریب به اتفاق قرآن آموزانی که درگیر مشکلات حفظ
هستند به این مسئله توجه ندارند که قبل از شروع به کار حفظ نیاز است جایگاهی برای
ذخیره سازی آن اطلاعات در ذهن تعریف شود.شناسنامه
اطلاعاتی که قرار است حفظ شود در تعریف این جایگاه موثرند.
و اما شناسنامه این اطلاعات چیست؟ دانستن این که
چه سوره ای را می خواهیم حفظ کنیم، این سوره چند آیه دارد، در چه جزئی قرار دارد؟
قبل و بعد این سوره چه سوره هایی هستند؟ این سوره با چه صفحه ای شروع و با چه صفحه
ای ختم می شود؟ صفحه ای که قرار است حفظ کنیم شامل چه آیاتی می شود؟ ویژگی منحصر
به فرد این سوره چیست؟
مثلاً اغلب آیه های سوره "طه" به
"الف"ختم می شود و یا در سوره مبارکه "قمر" همه آیات به حرف
"ر" ختم می شود.
-4تکرارهای بی
صدا هم با نوار استاد، هم بدون نوار استاد؛ زمانی که قرآن آموزان به نوار ترتیل
گوش می دهند سه قوه دیداری، شنیداری و گفتاری می بایست به نحوه خوب خواندن و بلند
خواندن استاد توجه بیشتری کنند تا بتوانند مانند استاد با ترتیل و بلند بخوانند و
سعی کنند تا سرعت خواندن خود را با استاد همگام سازند.
این امر کمک می کند تا ضمن ارتقای کیفیت تلاوت
محفوظات خود، به یک سرعت متعادل و مطمئنه نیز دست یابند. شرکت در همخوانی های سر
کلاس به آزاد شدن این انرژی درونی کمک موثری می کند.
در مورد تکرارهای بی صدا بدون نوار استاد هم وضعیت
به همین شکل است و باید سعی کنیم به گونه ای بخوانیم و تکرار کنیم که صدای خود را
واضح و بلند و رسا بشنویم این هم به تقویت حفظ آیات کمک می کند و هم این که بهتر و
راحت تر در می یابیم چه کلماتی را خوب به خاطر نمی آوریم.
5-یادداشت
برداری؛ از جمله ابزارهایی که می تواند در رفع مشکلات حفظ و به خاطر آوردن کلماتی
که ذهن تصویر روشنی از آن ها ندارد کمک به سزایی کند.
*برگه یادداشت
حفظ روز؛ برگه ای است که قرآن آموز کلمات و عباراتی که پس از حفظ به خاطر نیاورده
داخل آن یادداشت می کند و پس از اتمام کار حفظ روز، قرآن خود را می بندد و با
مراجعه به برگه یادداشت، به کلمات نوشته شده توجه کرده و سعی می کند به خاطر
بیاورد این لیست از کلمات مربوط به کدام آیات هستند. بعد آیه را از حفظ بخواند و
از صحت تلاوت آن هم اطمینان حاصل کند.
-6برخی از
عوامل زیر به عنوان علائمی است که سبب اختلال در تمرکز می شوند و شناخته شدند:
الف)عدم توجه به
زمان مناسب حفظ؛ زمان مناسب برای حفظ آیات موقعی است که انسان از لحاظ روحی و جسمی
آمادگی این مسئله را دارد. اما باید به نظم این زمان هم توجه داشت چرا که اگر قرآن
آموز روزانه ساعت خاصی را به کار حفظ اولیه اختصاص دهد پس از مدتی ذهن ورزیده تر
شده و آمادگی بیشتری برای پذیرش و ذخیره داده ها پیدا می کند.
ب)عدم توجه ذهن
به کار حفظ و نتیجه آن؛ معمولاً قرآن آموزان در ابتدای کار با فرآیند حفظ و شیوه
های صحیح آن آشنایی کافی ندارند بنابراین مدام وضعیت کاری خود را با دیگر دوستان
مقایسه می کنند. حال چه از نظر کیفیتِ پاسخ گویی به مربی وچه از نظر میزان زمان
کاربردی حفظ خود و همین قیاس سبب می شود تا احساس خوبی از پیشرفت تحصیلی نداشته
باشد و خود را در این مسئله بی استعداد و یا کند ذهن تلقی کند.
*تلاش شما
دیده می شود، نتیجه را به ما واگذار کنید؛ دانستن این نکته که تلاش و فعالیت های
قرآن آموز نسبت به نتیجه کار برای مربی دارای اهمیت بیشتری است می تواند سبب کاهش
استرس و نگرانی قرآن آموز شود.
ج)عدم شناخت و
آگاهی کافی از متفاوت بودن جنس آیات و جزءهای قرآن؛ به طور مثال در جزء 1 هر صفحه
معمولاً شامل بیش از 5 یا 6 آیه نیست و آیات طولانی و روان هستند ولی جزء 30
کاملاً متفاوت است چرا که آیات کوتاه هستند و در هر صفحه 15 تا 20 آیه وجود دارد.
بالطبع حفظ این آیات سخت تر است و انرژی بیشتری از قرآن آموز می طلبد. این عدم
شناخت، استرس و نگرانی آن ها را بیشتر می کند. همین استرس و نگرانی از عوامل
اختلال تمرکز به شمار می رود.
د)عدم توجه به
معنی؛ اغلب قرآن آموزان قبل از شروع به کار حفظ اولیه به معنای آیات توجه ندارند و
یا در حین حفظِ آیات، معنی را مطالعه می کنند.همین امر سبب
می شود ذهن، درگیر دو ناحیه "ترجمه و مفاهیم" و "حفظ" باشد.بنابراین
سطح تمرکز روی کلمات پایین می آید چرا که کار روی ترجمه و مفاهیم بیشترین انرژی
قرآن آموزان را از آن ها می گیرد و سبب می شود که قرآن آموزان انرژی کافی برای
تکرار و تمرین های مناسب حفظ نداشته باشند بنابراین زود خسته می شوند و با رسیدن
به یک حفظ سطحی و کوتاه مدت کار را رها می کنند.
توجه به معنی آیات قبل از شروع به کار حفظ باعث می
شود ذهن با دراختیار داشتن زمینه ای از معنای آیات، آمادگی لازم و توجه و تمرکز
کافی را پیدا کند. سپس قرآن آموز حفظ روز خود را راحت تر شروع می کند.
مثلاً اگر عبارت پایانی آیات را فراموش کند می
تواند با کمی دقت و توجه بر روی ابتدای آیات، آن ها را به خاطر بیاورد چرا که
پایان آیات با ابتدای آیات مرتبط است. مثلاً آیه 15 سوره مبارکه حجرات:
انما المومنون.......اولئک هم الصادقون
ه)عدم دقت در
درست نشستن؛ بی توجهی به این مسأله می تواند خستگی زودرس برای قرآن آموز به همراه
بیاورد.
و)نداشتن
اعتماد به نفس؛ باز بودن قرآن و وابستگی به آن حین تکرارهای زیاد نشان از عدم
اعتماد به نفس قرآن آموز دارد. می بایست پس از حفظ هر آیه قرآن آموز قرآن خود را
ببندد و سعی کند تا از حفظ، آیات را به خاطر آورد و این کار را چندین بار تکرار
کند تا کلمات جایگاه و اتقان خودشان را در ذهن پیدا کنند.
*و اما نکته
اساسی حفظ: اغلب قرآن آموزان دقت و توجه کافی روی صحیح خوانی و روان خوانی ندارند
چراکه قبل از حصول اطمینان راجع به صحت صحیح خوانی شان اقدام به کار حفظ می کنند.
نظرات ( ۰ )
هیچ نظری هنوز ثبت نشده است