کاربر عزيز،
به وبسايت پایگاه جامع حفظ قرآن خوش آمديد

۱۰ مطلب در آبان ۱۳۹۴ ثبت شده است

عوامل موثر در نگهداری محفوظات(1)

در نگهداری محفوظات عوامل متعددی مؤثر است که یک به یک آنها را مطرح می کنم :


1. شناخت جایگاه حفظ : کسی که قرآن یا بخشی از آن را حفظ کرده ، باید بداند قدم در راه مبارکی گذاشته که افراد بسیاری از قرار گرفتن در این مسیر محروم مانده اند . لذا این توفیق خود را باید ارزشمند دانسته و آن را پاس بدارد . باید قدر خود را بداند . یکی از دلایل رها شدن و از بین رفتن محفوظات آن است که ما قدر آن را نمی دانیم . اگر کسی رایانه ای را به ما هدیه بدهد ، به راحتی آن را از دست نخواهیم داد . چون به ارزشش واقفیم ؛ لذا با چنگ و دندان از آن مراقبت خواهیم کرد! حال در مورد حفظ نیز همین طور است . باید ارزش آن در نظرمان تقویت شود . وقتی ارزش حفظ محفوظات خود را بدانیم ، انگیزه ما برای نگهداری آن تقویت می شود و این انگیزه قوی است که می تواند ما را به حرکت وادارد . یکی از راه های وقوف به ارزش حفظ قرآن نیز ، دانستن جایگاه حافظ قرآن در نزد أهل بیت علیهم السلام است . به عنوان مثال در کتاب اصول کافی که از معتبر ترین کتب روایی شیعه است ، بخشی به عنوان کتاب فضل قرآن وجود دارد . شما با مراجعه به این بخش می توانید روایات بسیاری را درباره ارزش حفظ قرآن به دست بیاورید. این روایات را در سلسله مقالاتی جداگانه به شما خوانندگان گرامی تقدیم خواهیم کرد.

قبل از تقدیم روایات به مطلبی اشاره می کنم : می دانید چرا در روایات ما نگهداشتن محفوظات از اصل حفظ مهمتر است . شاید به این دلیل: کسی که قرآن را حفظ کرده به ارزش قرآن واقف بوده ، و الان که آن را رها نموده است نیز آگاهانه چنین عملی از او سر زده . حال کسی که آگاهانه خطا از او سر می زند باید بیشتر مؤاخذه شود و برای جبران خطایش باید بیشتر تلاش نماید.

📌نگهداری محفوظات

نگهداری محفوظات از مهمترین دغدغه‌های حافظان قرآن است. صرف‌نظر از جنبه‌های شخصی آن، در روایات بسیاری نیز مورد تأکید قرار گرفته است. این موضوع، اهمیت نگهداری محفوظات قرآنی از دیدگاه اهل‌بیت علیهم‌السلام را می‌رساند، حتی در کتاب شریف اصول کافی فصلی وجود دارد به نام: «باب من حفظ القرآن ثم نسیه» علاقمندان می‌توانند به روایات این باب مراجعه کنند.


مضمون روایات مزبور همه حول یک محور است و ان این که در روز قیامت، که یکی از نام‌های آن یوم الحسره می‌باشد، بخشی از قرآن که حفظ گردیده و سپس توسط حافظ فراموش شده، در صورت زیبا یا درجه والایی به شخص نمایانده می‌شود. سپس آن سوره فراموش شده به حفاظ خود می‌گوید، اگر تو مرا از یاد نبرده بودی الان به من دست می‌یافتی، ولی رهایم کردی و خودکرده را تدبیر نیست. 

شاید از همین باب است که گروهی از فقهای شیعه قائل به وجوب نگهداری محفوظاتند.

 البته روایات دیگر هم وجود دارد که مشعر به گناه نبودن فراموش کردن محفوظات است.

💠💠💠

سوال حفاظ3

📌سوال: وقتی آیه ای را می شنوم نمیتوانم تشخیص بدهم کدام سوره است؟


این مشکل به شیوه حفظ کردن آیات بر میگردد، برخی حافظان قرآن، موقع حفظ آیات و جملات به نام سوره توجه ندارند، هم چنین موقع مرور ده درس و دوره، ملتفت نام سوره نیستند فقط تکرار می کنند، این مطلب باعث می شود ذهن بر روی نام سوره متمرکز نشده و آیه را تنها حفظ شود، لذا این دسته از حافظان موقع شنیدن یک آیه می توانند ادامه آن را هم بخوانند اما بسیاری از مواقع نمی توانند به راحتی به خاطر بیاورند که این آیه در چه سوره ای قرار دارد پیشنهاد ما به همه حافظان قرآن این است که موقع حفظ هر جمله و آیه علاوه بر تمرکز بر حفظ آن در ذهنشان نام سوره را هم متذکر باشند ساده تر بخواهیم بگوییم آن که مثلا وقتی مشفول حفظ این آیه هستید: یا ایها الناس قدجاءکم برهان من ربکم، هم زمان با تکرار این قسمت و تمرکز بر جز جز کلمات آن، در ذهنتان باشد که این آیه 174سوره نساء است، این کار در اوایل کمی سخت است اما باگذشت زمان، به آسانی به آن عادت کرده و در واقع بدون صرف وقت هم شماره آیه و هم نام سوره در ذهن شما ثبت می شود، البته این همه ی کاری اکه باید انجام شود نیست در هنگام مرور درس جدید، ده درس و دوره هم باید توجه به نام سوره و اگر شماره آیات را حفظ می کنید توجه به شماره آیه داشته باشیدعلاوه بر این در هنگام مباحثه ، حدود پنج دقیقه از وقت مباحثه را به پرسش از نام سوره و شماره آیه اختصاص دهید، اگر به این برنامه پای بند بودید مطمئن باشید مشکل یاد آوری نام سوره و هم چنین شماره آیه را هیچ گاه نخواهید داشت.


سوال حفاظ 2

📌سوال: در هنگام حفظ کردن اگر صدای خودم را نشنوم  نمی توانم حفظ کنم، برخلاف برخی دوستان که بدون صدا  و به اصطلاح در دل خود آیات را می خوانند و حفظ می کنند، آیا این مسئله اشکالی به حساب می آید؟


اگر هنگام حفظ کردن و مرور محفوظات، شخص به گونه ای بخواند که صدای خود را نیز بشنود، علاوه بر حافظه تصویری، حافظه شنوایی او هم درگیر کار حفظ شده و حفظ او از اتقان بیشتری برخوردار خواهد شد پس این که شما مجبور هستید تا باصدای بلند بخوانید نه تنها عیبی نیست بلکه یک حسن برای حافظ محسوب می شود، فقط در این زمینه متوجه باشید که با صدایی آرام و آهسته مانند خواندن نمازصبح یا مغرب که مرد باید نمازش را با صدا بخواند، این گونه تلاوت کنید تا تارهای صوتی و حنجره شما زود خسته نشود و در مورد کسانی که آهسته به حفظ و مرور می پردازند به طوری که صدایشان جهر ندارد مانند خواندن نماز ظهر یا فقط در ذهن خود مرور می کنند، توصیه می کنیم، برای بهره مندی بیشتر و تقویت حفظ خود، با صدایی متوسط و آرام که گوششان هم بشنود، تلاوت کنند، این کار علاوه بر تقویت حافظه شنوایی به تقویت تجوید و ترتیل هم کمک خواهد کرد.


چرا که کسی که بسیار آهسته یا در ذهنش می خواند، چندان توجهی به تجوید و ترتیل ندارد، برعکس آن که با صدا می خواند، به این سمت سوق پیدا می کند که زیباتر تلاوت کند.



سوال حفاظ

📌سوال: وقتی حدود یک ساعت برنامه حفظ یا مرور دارم، خیلی از نظر ذهنی خسته می شوم، آیا راهکاری برای استفاده بیشتر از وقت وجود دارد؟



برای حفظ و مرور به خصوص وقتی حافظ به اجزای بالاتر مثلا 15 جز و بیشتر می رسد، به طور طبیعی باید وقت بیشتری را به مرور اختصاص دهد، چرا که به هر حال باید در طول هفته، یکبار همه محفوظاتش را مرور کند. از این رو گاهی سه یا چهار ساعت در روز باید برای حفظ و مرور وقت بگذارد، این مدت و یا بیشتر از آن هم برای شخص مشکلی پیش نمی آورد، اما عدم توجه به یک نکته کوچک گاهی باعث ایجاد خستگی زیاد در شخص می شود و آن این است که به ازای هر نیم ساعت مرور یا حفظ، 5 تا 10 دقیقه را به استراحت یا کار دیگری اختصاص دهید، مثلا قدم بزنید آبی بنوشید و یا هر کاری جز مرور انجام دهید فقط دقت کنید وقت از دست شما خارج نشود و طبق برنامه ریزی جلو بروید.


💠حفظ قرآن به چه دردی میخوره؟؟؟


در حال حاضر با وجود رایانه های شخصی که امکان جستجو در قرآن را ساده کرده است و چاپ های مختلف از قرآن که مصونیت قرآن از تحریف را غیرممکن کرده است، چه نیازی به حفظ قرآن و صرف هزینههای کلان است؟


اگر هدف تنها مصون گشتن قرآن از تحریف بود، نیاز به حفظ قرآن و صرف هزینه های کلان وجود نداشت! اما آثار مختلفی بر حفظ قرآن مترتب است؛ از جمله:

ادامه مطلب

⬅️⬅️⬅️ویژگی های حافظه کوتاه مدت➡️➡️➡️


💠حافظه کوتاه مدت برعکس حافظه حسی و دراز مدت، ظرفیت محدودی دارد و به طور متوسط می توانند هفت ماده اطلاعاتی  را در خود نگه دارد. آن چه که ظرفیت حافظه کوتاه مدت را مشخص می کند گنجایش حافظه دراز مدت است، بدین ترتیب که هرچه حافظه دراز مدت فرد قوی تر و وسیع تر باشد، حافظه کوتاه مدت وی نیز گنجایش بیشتری خواهد داشت.

ادامه مطلب

🍃🍂نقش حافظه کوتاه مدت در حفظ قرآن


اگر اطلاعاتی که وارد حافظه حسی می شوند مورد توجه قرار نگیرند از بین خواهند رفت ولی در عوض اگر به آن ها توجه کنیم وارد حافظه کوتاه مدت می شوند که این اطلاعات می توانند به صورت دیداری، شنیداری، معنایی و یا ترکیبی از این ها باشند که وارد حافظه کوتاه مدت می شوند.

ادامه مطلب

مراحل حافظه ای حفظ قرآن

🌺شخصی که می خواهد صفحه ای از قرآن را حفظ کند قاعدتاً مراحل زیر را در یک حفظ خوب پیش خواهد گرفت:


مرحله اول: رمز گردانی


در این مرحله که ابتدایی ترین مرحله انجام این فعالیت است، ابتدا شخص چندین بار به صوتِ ترتیلِ یکی از اساتید گوش می دهد تا با نحوه تلاوت آیات و مواضع وقف و ابتدا آن اشنا شود و گاهی فرد برای بهتر حفظ کردن آیات در صورت نیاز به ترجمه آیه و لغات آن نیز دقت می کند؛ بدین ترتیب این داده ها را به صورت رمزهایی کد مانند به حافظه خود وارد کرده و آن ها را تبدیل به رمزهای قابل شناسی مثل صدا ،تصویر و گاهی معانی لغات می کند به این مرحله رمزگردانی می گویند.


مرحله دوم: اندوزش


در این قسمت شخص پس از رمزگردانی آیه به مرور آن آیه و تکرار پرداخته تا بتواند آیه را در ذهن ذخیره کند.


مرحله سوم: بازیابی


در این زمان، فرد به بازخوانی اطلاعات از حفظ و قرائت آیه بدون کمک دیگران و استفاده کردن از مصحف می کند. لازم به تذکر است که هرچقدر تمرکز و دقت در دومرحله پیشین بیشتر بوده باشد، فرد اشکالات کمتری در این مرحله خواهد داشت.


چرا بعضی حفظ قرآن را نصفه و نیمه رها می کنند؟

افرادی در اطرافمان پیدا می شوند که شروع به حفظ کرده اند اما هنوز تمام نشده رها می کنند اینها در بیشتر مواقع بعد از مدتی دو باره شروع به حفظ قرآن می کنند دلایل آنها می تواند موارد زیر باشد:


1- درس 2- امتحان 3- ضعف حافظه 4- اراده ی ضعیف 5- عدم اعتماد به نفس صحیح 6- عدم وقت کافی 7- عجله 8- توجه به سرعت در حفظ 9- بی توجهی به حسن حفظ 10-خستگی زود رس و دائمی 11- شکست در مسابقات 12- تأثیر منفی پذیرفتن از دیگران و مواردی دیگر ...


سعی کنیم این موارد را بشناسیم و با اراده و توکل به خدا از مسیر حفظ قرآن دور نشویم