🌿یکی از سؤالات رایج برای کسانی که در ابتدای حفظ هستند، مربوط به حفظ شماره آیات می باشد. معمولاً افرادی که تازه شروع به حفظ کرده اند این سؤال برایشان ایجاد می شود که آیا حفظ شماره آیه، لزومی دارد یا نه؟
برای پی بردن به جواب این سؤال باید یک نکته بسیار مهم حل شود و آن این است که اصل و فرع در حفظ قرآن چیست؟ اهم و مهم در مقوله حفظ چه چیزی است؟ اولویت در حفظ با چه مواردی می باشد؟
در پاسخ به این سؤال می توان گفت که در حفظ قرآن، یک اصل وجود دارد و آن هم «تسلط بر الفاظ آیات» می باشد.
این اصل بیانگر این است که حافظ ، باید آیات قرآن را به خوبی به ذهن بسپارد و بتواند به راحتی الفاظ آیات را از حفظ، مرور کند و هم چنین اگر شخصی از او پرسشی داشت به سهولت بتواند آیات مورد پرسش را از حفظ بخواند.
در کنار این اصل، فروع دیگری وجود دارد که این فروع به دو دسته تقسیم می شوند:
دسته اول: فروعی که بسیار تأثیر گذار هستند و نقش کلیدی در جهت ماندگاری اصل را دارند و توصیه می شود که همه حافظان از آن استفاده کنند؛ مانند فرع تثبیت کردن و تصویر برداری از آیات و صفحات در ذهن. دسته دوم: فروعی که کمک کننده و یاری دهنده در جهت حفظ اصل هستند و این فروع برای برخی از حافظان توصیه می شود، نه برای همه آن ها. «حفظ شماره آیات» از این دسته می باشد. با توجه به این توضیحات آیا حفظ شماره آیات لزومی دارد یا نه؟
جواب : درباره حفظ کردن شماره آیات، نظرات کارشناسان و اساتید حفظ، متفاوت است. بعضی از آن ها تأکید بسیار زیادی بر حفظ شماره آیات دارند و عده ای دیگر حفظ شماره آیه را ضروری ندانسته، هر کدام از ایشان دلایل خاصی برای خود دارند. در این جا لازم است که چند نکته بیان شود : نکته اول- حفظ شماره آیات، یکی از فروع حفظ قرآن است و نه یک اصل در حفظ (اصل، حفظ خود آیات و داشتن تسلط عالی بر خود آیات می باشد)
نکته دوم- در حفظ شماره آیات، نسخه کلی برای همه حافظان نمی توان پیچید. به این معنا که برای برخی حفظ شماره آیه، خوب است و برای برخی دیگر مضر است.
نکته سوم : با توجه به این که حفظ شماره آیه فرع هست، توجه ویژه و اهتمام بیشتر در حفظ قرآن، باید معطوف به اصل باشد. آن چه که می شود به عنوان یک ملاک و معیار کلی برای حافظان بزرگوار بیان کرد از این قرار است : اگر حفظ کردن شماره آیه به شما کمک می کند که اصل حفظ خود را تقویت کنید،حفظ شماره آیات، برای شما مفید و خوب است و اگر حفظ شماره آیه باعث می شود که اصل شما کم رنگ شود، حفظ شماره آیات را رها کنید.
توضیح ملاک و معیار کلی : همانطور که بیان شد نسخه کلی برای شماره آیه نمی شود داد و هر حافظی باید خود را بسنجد که آیا حفظ شماره آیه برای او مفید است یا نه؟ شاید شخصی سؤال کند که درست است حفظ شماره آیه فرع هست ولی با یک مقدار وقت بیشتر گذاشتن،حفظ آن ها برای همه حافظان خوب است و چرا این نسخه را برای همه نپیچیم؟
پاسخ : نکته ای که باید در نظر گرفت و بسیار مهم است، این است که وقت، ضریب هوشی و مشغله ذهنی اشخاص و هم چنین ظرفیت و علائق آن ها با یکدیگر فرق می کند و متفاوت است. بعضی افراد زمان کمتری دارند، این افراد، اگر به سمت حفظ شماره آیات بروند کیفیت حفظ خود آیات آن ها پایین می آید. برخی اشخاص ضریب هوشی پایین تری نسبت به بقیه دارند، این اشخاص اگر اهتمام خود را بر سر اصل بگذارند بهتر است و یا عده ای هستند که ضریب هوشی خوبی دارند ولی علاقه ای و یا توان و حوصله ای برای حفظ شماره آیه ندارند، این طور افراد هم، حفظ شماره آیه نداشته باشند بهتر است. از آن طرف اشخاصی هستند که بسیار خوب، آیات را حفظ کرده اند و علاقه زیادی در جهت حفظ شماره آیه دارند و هم چنین وقت و حوصله هم دارند این طور افراد، بهتر است که برای حفظ شماره آیه اقدام کنند.
